Η Οικολογία είναι μια απαιτητική επιστήμη και το ίδιο απαιτητική είναι και η διδασκαλία της. Τα πράγματα βέβαια φαίνονται αρχικώς απλά για τον διδάσκοντα. Αναφέρεται σε φαινόμενα που είναι οικεία στον φοιτητή. Μπορεί να επικαλεστεί την κοινή εμπειρία από τη φύση για να περιγράψει τα φαινόμενα ενδιαφέροντος. Η κοινή εμπειρία είναι ίσως και το σημαντικότερο εμπόδιο στη διδασκαλία της Οικολογίας, αν και πολλοί θεωρούν ότι αυτή η κοινή εμπειρία σε συνδυασμό με κάποιου τύπου φυσιολατρική θεώρηση αρκούν για να γίνει κάποιος Οικολόγος. Όμως η Οικολογία δεν είναι ένας καλός τρόπος να μιλάμε για τα πάντα χωρίς να λέμε τίποτα.

"Το ολέθριο με την πρόσφατη ανάπτυξη της [επιστήμης] ευρέως γνωστής ως Οικολογία, είναι η διαδεδομένη αίσθηση ότι ο καθένας μπορεί να κάνει οικολογική εργασία, ανεξαρτήτως προετοιμασίας. Δεν υπάρχει τίποτα ... πιο εσφαλμένο από αυτή την αίσθηση", έγραφε ο Clements (1905) στο έργο του Research Methods in Ecology.

Με βάση τις παραπάνω διαπιστώσεις, παρουσιάζουμε με μεγάλη χαρά την Ελληνική έκδοση του βιβλίου των Michael Begon, Robert Howarth και Colin Townsend που ευελπιστούμε να αποτελέσει σημαντικό βοήθημα για τους Έλληνες προπτυχιακούς και μεταπτυχιακούς φοιτητές των Βιολογικών και Περιβαλλοντικών Επιστημών. Οι συγγραφείς εκτός από το σημαντικό ερευνητικό τους έργο, έχουν επιτύχει παγκόσμια αναγνώριση για τα βιβλία τους, μεταξύ των οποίων και το παρόν, που έχουν μεταφραστεί σε πολλές γλώσσες και χρησιμοποιούνται ευρέως ως διδακτικά βοηθήματα σε πολλά Πανεπιστήμια. Το παρόν εγχειρίδιο, είναι εισαγωγικό αλλά εκτείνεται σε όλο το εύρος των φαινομένων και των εφαρμογών που αποτελούν το σώμα της σύγχρονης Οικολογίας, από τις θεμελιώδεις αρχές και τα θεωρητικά θεμέλια της Οικολογίας έως και τις πρακτικές εφαρμογές της. Χρησιμοποιούνται πολύ καλά επιλεγμένα παραδείγματα για να αναδειχθεί ο τρόπος που οι ερευνητές Οικολόγοι σχεδιάζουν τα πειράματα και τις παρατηρήσεις τους, αναλύουν τα δεδομένα, ερμηνεύουν τα αποτελέσματα τους και επιχειρούν να προβλέψουν και να διαχειριστούν τα οικολογικά συστήματα που τους ενδιαφέρουν. Σε διακριτά ένθετα παρουσιάζονται τα "Ιστορικά Ορόσημα", οι "Ποσοτικές Πτυχές" και οι "Οικοπροβληματισμοί" με επιπλέον λεπτομέρειες για τους πρωτεργάτες της ανάπτυξης της επιστήμης, τις εν χρήση ποσοτικές μεθόδους εκτίμησης και ανάλυσης και τα μεγάλα περιβαλλοντικά προβλήματα που αποτελούν σημαντικά θέματα κοινωνικού διαλόγου και προβληματισμού και συχνά οδηγούν σε ανοικτές, πλην όμως επίπλαστες σε πολλές περιπτώσεις, συγκρούσεις ανάμεσα στην προστασία της φύσης και την "ανάπτυξη". Τέλος, γίνεται παρουσίαση της Οικολογίας της διατήρησης ειδών, βιοκοινοτήτων, ενδιαιτημάτων και των παροχών των φυσικών ή διαχειριζόμενων οικοσυστημάτων (οικοσυστημικών υπηρεσιών) ως συμβολή στην ανθρώπινη ευημερία, με την έννοια της εξοικονόμησης ενός κόστους που διαφορετικά θα έπρεπε να πληρωθεί και να μην κατευθυνθεί σε υποστήριξη κοινωνικών αναγκών. Όπως οι ίδιοι οι συγγραφείς αναφέρουν, το βιβλίο αυτό δομείται σε τρεις γενικούς άξονες εμπέδωσης:
- Πώς επιτυγχάνεται η κατανόηση της Οικολογίας;
- Τι κατανοούμε και τι όχι;
- Πώς η κατανόηση της Οικολογίας μπορεί να μας βοηθήσει να προβλέψουμε, να διαχειριστούμε, να αντιμετωπίσουμε και να ελέγξουμε τα φαινόμενα;

Αλλά εκτός από τη διαπραγμάτευση των σημαντικών και συχνά απαιτητικών αντικειμένων επιχειρούν επίσης να αποδώσουν "το άρωμα και τη συγκίνηση" που προκύπτουν από την μελέτη της Οικολογίας.

(από τον Πρόλογο της ελληνικής έκδοσης)

Επιμέλεια Ελληνικής Έκδοσης:

Στέφανος Σγαρδέλης Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης

Παναγιώτης Δημόπουλος Καθηγητής Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων Πανεπιστημίου Πατρών

Δημήτριος Βαφείδης Καθηγητής Τμήματος Γεωπονίας, Ιχθυολογίας και Υδάτινου Περιβάλλοντος Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Στέργιος Πυρίντσος Αν. Καθηγητής Τμήματος Βιολογίας Πανεπιστημίου Κρήτης

Αθανάσιος Καλλιμάνης Επίκ. Καθηγητής Τμήματος Διαχείρισης Περιβάλλοντος και Φυσικών Πόρων Πανεπιστημίου Πατρών

Περιεχόμενα εν Συντομία

ΜΕΡΟΣ 1

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Κεφάλαιο 1 Η Οικολογία και πώς να την προσεγγίσουμε

Κεφάλαιο 2 Το εξελικτικό υπόβαθρο της οικολογίας

ΜΕΡΟΣ 2

ΣΥΝΘΗΚΕΣ ΚΑΙ ΠΟΡΟΙ

Κεφάλαιο 3 Οι φυσικές συνθήκες και η διαθεσιμότητα των πόρων

Κεφάλαιο 4 Κλίμα και παγκόσμιες μεγακοινότητες

ΜΕΡΟΣ 3

ΑΤΟΜΑ ΚΑΙ ΠΛΗΘΥΣΜΟΙ

Κεφάλαιο 5 Γέννηση, θάνατος και μετακίνηση

Κεφάλαιο 6 Διαειδικός ανταγωνισμός

Κεφάλαιο 7 Θήρευση, βόσκηση και νόσος

Κεφάλαιο 8 Μοριακή και εξελικτική οικολογία

ΜΕΡΟΣ 4

ΒΙΟΚΟΙΝΟΤΗΤΕΣ ΚΑΙ ΟΙΚΟΣΥΣΤΗΜΑΤΑ

Κεφάλαιο 9 Από τους πληθυσμούς στις βιοκοινότητες

Κεφάλαιο 10 Πρότυπα στον πλούτο των ειδών

Κεφάλαιο 11 Η ροή ενέργειας και ύλης μέσω των οικοσυστημάτων

ΜΕΡΟΣ 5

ΕΦΑΡΜΟΣΜΕΝΑ ΘΕΜΑΤΑ ΣΤΗΝ ΟΙΚΟΛΟΓΙΑ

Κεφάλαιο 12 Οι παγκόσμιοι βιογεωχημικοί κύκλοι και η μεταβολή τους από τον άνθρωπο

Κεφάλαιο 13 Οικολογία διατήρησης

Κεφάλαιο 14 Η οικολογία της αύξησης του ανθρώπινου πληθυσμού, της νόσου και της παροχής τροφής

Γλωσσάριο